گرماژ کاغذ چیست | آموزش محاسبه وزن کاغذ

برای این که متوجه کیفیت کاغذ بشویم اولین فاکتوری که مورد بررسی قرار می‌گیرد گرماژ کاغذ می‌باشد. به لحاظ لغوی گرماژ کاغذ جرم کاغذ با واحد گرم در واحد سطح آن با واحد متر مربع است. مثلا وقتی می‌گویند گرماژ کاغذی هفتاد است یعنی جرم یک متر مربع از این کاغذ هفتاد گرم می‌باشد.

بین گرماژ کاغذ و کیفیت آن رابطه مستقیم وجود دارد. یعنی هر چه گرماژ کاغذ بالا تر باشد به همان نسبت کیفیت کاغذ نیز بالا می‌رود. واحد گرماژ گرم بر متر مربع می‌باشد که در واقع همان Grams Per Square Meter است. بسته به این که چه استفاده ای از کاغذ می‌کنیم گرماژ آن را انتخاب می‌کنیم.

کاغذ های بسته بندی شده در گرماژ مختلف در بازار وجود دارند که بر اساس نوع استفاده ای که از آن می‌شد از ۳۸ گرم آغاز و تا معمولا ۸۰ گرم و گاهی بیش تر هم در بازار وجودد دارند.

اگر کاغذ ها را در دستگاه کپی استفاده می‌کنید باید توجه داشته باشید که دستگاه های کپی حساسیت بالایی نسبت به گرماژ کاغذ ها دارند. در هنگام استفاده باید حتما گرماژ کاغذ را در نظر بگیرید.

برای اندازه گیری گرماژ کاغذ فرمول ساده ای وجود دارد که در صورتی که بخواهید گرماژ کاغذ را محاسبه کنید می‌توانید از این فرمول استفاده کنید.

g = ( m / A ) * 1000

g همان گرماژ، m جرم کاغذ با واحد گرم و A مساحت کاغذ بر حسب میلی متر مربع می‌باشد.

منظور از استاندارد گرماژ کاغذ چیست ؟

گرماژ نیز مانند هر چیز دیگری دارای یک استاندارد جهانی می‌باشد. ما در این مقاله به استاندارد گرماژ جهانی خواهیم پرداخت که با نام گرماژ ایزو ۵۳۶ ( ISO 536 ) شناخته می‌شود. در مورد استفاده از کاغذ ها به خصوص در دستگاه های کپی حتما باید به استاندارد های کاغذ توجه نمود.

ایزو ۵۳۶ ( ISO 536 ) در اواخر سالی که گذشت، یعنی سال ۲۰۱۹ میلادی در هشت صفحه منتشر شد که در طی این گواهی نامه و استاندارد بین المللی روشی در اندازه گیری و تعیین گرماژ کاغذ معرفی شده است که این روش ها ازمایش ها و ویژگی های کیفی کاغذ و مقوا را نشان می‌دهند که در بخش های مختلف نسخه چهارم سند ایزو ۵۳۶ ( ISO 536 )‌ درج شده اند.

سند ایزو ۵۳۶ ( ISO 536 ) سند اصلی استاندارد گرماژ کاغذ است که در آن از ایزوهایی که در زیر ذکر می‌شود نیز به عنوان منبع و مرجع نام برده می‌شود.

• ایزو ۱۸۶ ( ISO 186 ) : کاغذ و مقوا

نمونه برداری برای تعیین میانگین کیفیت محصول

• ایزو ۱۸۷ ( ISO 187 ) : کاغذ و مقوا

شرایط محیطی استاندارد برای نگهداری و ازمایش و فرایند کنترل نمونه های شرایط محیطی و نگهداری

• ایزو ۲۸۷ ( ISO 287 )‌ : کاغذ و مقوا

تعیین میزان رطوبت محصول

انواع گرماژ کاغذ

برای هر نوع استفاده ای از کاغذ چه چاپ کتاب باشد، چه کپی و یا اگر چاپ پوستر باشد، مهم ترین سوالی که به ذهن مخاطب می‌رسد این است که از چه گرماژ کاغذی استفاده شود. برای پاسخ دادن به این سوال باید یک شناخت کلی با انواع کاغذ و همچنین انواع گرماژ کاغذ پیدا کنیم.

انواع کاغذ با توجه به گرماژ آن ها را می‌توان به کاغذهای کاربن دار، کاغذهای الوان ( کاغذهای رنگی مخصوص تراکت و فاکتور )، کاغذهای تحریر( مخصوص کتاب و پرینتر )، کاغذهای گلاسه (کاغذ روغنی )، کاغذ کرافت (کاغذهای قهوه ای رنگ ) و دسته بندی مقواها را می‌توان به مقوای پشت طوسی، ایندر برد یا دو طرف سفید، مقوای کرافت و مقوای گلاسه تقسیم بندی کرد.

گرماژ انواع کاغذ های چاپی

کاغذ تحریر ۷۰ گرمی

وزن این کاغذ هفتاد گرم در متر مربع می‌باشد و معمولا در پرینتر ها و دستگاه های کپی و استفاده های روزمره خانگی کاربرد دارد.

کاغذ تحریر ۹۰ گرمی

این کاغذ برای جاهایی بیش تر کاربرد دارد که با چاپ های ساده سر و کار دارند. مثل ادارات و شرکت ها. این کاغذ در هر متر مربع ۹۰ گرم جرم دارد.

کاغذ تحریر ۱۰۰ گرمی

در بروشور هایی که برای معرفی محصولات استفاده می‌شوند کاغذهایی با قابلیت انعطاف بالا و همچنین قابلیت تا خوردن لازم است. کاغذ تحریر ۱۰۰ گرمی این نیاز ها را به خوبی برطرف می‌کند زیرا قابلیت انعطاف خوبی دارد.

کاغذ تحریر ۱۲۰ گرمی

این کاغذ نیز به دلیل وزن بالا مثل کاغذ ۱۰۰ گرمی برای بروشور ها مناسب است. زیرا هم وزن آن سنگین و زیاد است و هم جلوه و زیبایی حرفه ای به کار می‌باشد.

کاغذ بریستول ۱۴۵ گرمی

کاغذ بریستول در واقع یک نوع مقوای نازک است که برای پاکت های پستی گزینه مناسبی می‌باشد. این کاغذ ها در هر یک متر مربع ۱۴۵ گرم وزن دارند.

مقوای کارتی ۱۸۰ گرمی

در این مرحله به مقوای مقاوم تری نسبت به کاغذ بریستول می‌رسیم که در چاپ محصولات بایگانی و ساخت جلد جزوه ها و پوشه ها کاربرد دارد.

مقوای کارتی ۲۰۰ گرمی

این مقوا کمی سنگین است و برای تولید جاکتابی و پاکت ها و لوازم التحریر اداری مناسب می‌باشد.

مقوای کارتی ۳۰۰ گرمی

این مقوا ظاهری سنگین تر و حرفه ای تر دارد و در محصولاتی استفاده می‌شود که به کاغذ سنگین نیاز دارند.

انواع گرماژ مقوا

مقوا هم مثل کاغذ دارای گرماژ می‌باشد و کیفیت آن بستگی به میزان گرماژ آن دارد. تولید مقواها تقریبا مراحلی مشابه کاغذ دارد ولی موارد استفاده مقوا کمی متفاوت با کاغذ است. از مقواها برای بسته بندی های مختلف و جلد کتاب و بسیاری موارد دیگر استفاده می‌شود.

برای تولید مقواها نیز مثل کاغذ باید استاندارد هایی رعایت شود که از مهمترین این استانداردها می‌توان به مقاومت مقوا در برابر پره شدن و میزان استقامت مواد آن اشاره کرد که این موضوع ارتباط مستقیمی با گرماژ مقوا دارد.

در استفاده روزانه ما با انواع مقوا با گرماژ های متفاوتی برمی‌خوریم که در نگاه کلی و با توجه به ضخامت و مقاومت آن متوجه گرماژ آن می‌شویم. ( گرماژ مقوا نیز مانند کاغذ با تقسیم جرم مقوا بر سطح آن محاسبه می‌شود ).

با بررسی این رابطه متوجه می‌شویم که هر چه جرم یا وزن مقوا بیش تر باشد، کاغذ آن از استحکام بیش تری برخوردار خواهد بود. مقواها نیز با توجه به گرماژ به دسته های مختلفی تقسیم می‌شوند:

گرماژ مقواهای پشت سفید

سطح پایینی این نوع مقوا یک روکش سفید رنگ دارند که اگر با این نوع مقوا حجمی ساخته شود روکش سفید سطح داخلی جعبه را می‌پوشاند و ظاهری زیبا به جعبه می‌بخشد.

این نوع مقواها ظاهرا زیباتر و از لحاظ بهداشتی هم از مقواهای پشت طوسی مناسب تر هستند. همچنین مقواهای پشت سفید نسبت به مقواهای پشت طوسی نسبت به خم شدن هم مقاوم ترند و براق تر و جذاب تر بوده و قابل چاپ هستند که باعث می‌شوند موارد مصرف آن ها بسیار زیاد باشد.

این نوع مقواها با صورت رول و شیت تولید می‌شوند.

گرماژ مقواهای پشت طوسی
یک طرف این نوع مقواها سفید و قسمت زیر آن ها همان گونه که از نامش مشخص است طوسی است. این مقواها از مواد دوبار مصرف ساخته می‌شوند پس بهتر است از آن ها برای بسته بندی وسایلی استفاده شود که مسائل بهداشتی اهمیت چندانی در آن ها نداشته باشد.

مثل جعبه کفش و چوب کبریت یا حتی برای بسته بندی قطعات مکانیکی و صنعتی.

این مقواها از کاغذ ضخیم تر هستند و به دلیل قابلیت انعطاف و مقاومت بالای آن در صنعت بسته بندی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

گرماژ این مقوا ممکن است انواع مختلفی داشته باشد و معمولا در انواع ۱۸۰ گرم، ۲۵۰ گرم، ۲۸۰ گرم، ۳۰۰ گرم، ۳۵۰ گرم، ۴۰۰ گرم، ۴۵۰ گرم و ۵۰۰ گرم موجود است.

مقواهای با گرماژ ۱۸۰ تا ۲۳۰ گرم برای حمل مالیات و کارتن های صادراتی استفاده می‌شوند و مقواهایی که گرماژ ۲۵۰ تا ۳۰۰ گرم دارند معمولا در صنایع بهداشتی مثل بسته بندی جعبه دستمال کاغذی استفاده می‌شوند.

مقواهایی با گرماژ ۴۰۰ تا ۵۰۰ گرم برای اجناسی که وزن بالای یک کیلوگرم دارند استفاده می‌شود مثل لوازم یدکی ماشین یا ظروف چینی و شکستنی.

این مقواها معمولا وارداتی هستند و از کشورهایی مثل کره و اندونزی و هند و چین وارد می‌شوند. از برندهای معتبر و معروف این نوع مقوا می‌توان به مقواهای اسبی و هانسول، اژدها، ببری و پاندا اشاره کرد.

نوعی مقوای پشت طوسی دیگر هم در بازار وجود دارد که به نام دوبلکس معروف است. این نوع مقوا دو لایه دارد که این دو لایه با صفحه های مرطوب به یکدیگر چسبیده می‌شوند.

تولید مقواهای پشت طوسی همان گونه که گفته شد از مواد بازیافتی می‌باشد و به همین دلیل از نظر بهداشتی چندان مورد اطمینان نیست. ولی چون رویه بالایی آن شفاف و قابل چاپ است موارد استفاده زیادی دارد.

گرماژ جعبه مقوایی گلاسه

بافت این نوع مقوا از دو طرف شبیه هم است و کیفیت بالایی دارد. کیفیت آن شبیه مقوای ایندر برد است. برای بسته بندی محصولات بهداشتی و زیبایی که وزن کمی دارند مثل جعبه دارو و جعبه چای کیسه ای مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع مقوا بافت نرم و دانسیته پایین ارد. به همین دلیل در بسته بندی کاربرد کمتری دارد. گرماژ این نوع مقوا ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم است که مهم ترین مزیت آن قابلیت بازیافت شدن آن است.

گرماژ مقوای گریس گارد

در این نوع مقوا که معمولا برای بسته بندی موارد غذایی استفاده می‌شود یک مانع روی آن قرار دارد که اجازه نمی‌دهد مواد داخل بسته بندی با مقوا تماس داشته باشند. گرماژ آن از ۳۰۰ تا ۵۰۰ گرم متغیر است.

چاپخانه تهران پرینت امیدوار است از این مقاله لذت برده باشید، برای مطالعه سایر مقالات این چنینی درباره کاغذ می توانید به بخش منو/مقالات مراجعه کنید.